Bệnh nhân nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não sẽ tăng đột biến

          Bão từ là kết quả quá trình hoạt động của mặt trời, bởi ngoài việc phát ra ánh sáng mặt trời còn phát ra vô số hạt tích điện như proton, hạt nhân heli và điện tử tạo thành gió mặt trời. Những hạt này bay đến vùng lân cận của Trái đất và tác dụng tương hỗ với từ trường trái đất - tức là địa từ trường. Vì vậy, khi mặt trời tăng tần suất hoạt động thì các hạt tích điện tác dụng tương hỗ với địa từ trường lớn hơn bình thường và sự cân bằng của địa từ trường bị phá vỡ, cường độ của từ trường tăng lên. Khi cường độ của địa từ trường đạt giá trị cao và gây tác động kéo dài chính là hiện tượng bão từ. Việt Nam nằm gần khu vực xích đạo nên chịu ảnh hưởng lớn của bão từ.

          Trong rất nhiều nghiên cứu về mối liên hệ giữa bão từ và các bệnh lý tim mạch, người ta thấy rằng các hội chứng tim mạch xảy ra có liên quan đến các mức độ hoạt động của địa từ trường. Trong những ngày xuất hiện bão từ, đặc biệt là những cơn bão mạnh, đột ngột, bệnh nhân tim mạch có thể tăng lên 30 %. Nhiều bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp, trong số họ nhiều người bị NMCT ở thành trước thất trái. Tỉ lệ tử vong do NMCT cấp tăng lên kể cả bệnh nhân được nhập viện. Khi hoạt động của địa từ trường mạnh, huyết áp tâm trương của người khoẻ mạnh và người bệnh tăng huyết áp đều tăng cao. Cùng với tần suất tăng lên của NMCT, tăng huyết áp… thì nhiều bệnh nhân cũng phải nhập viện vì tai biến mạch não (TBMN) như đột quỵ, nhũn não, trong số họ nam giới gặp nhiều hơn nữ. Bên cạnh đó thì bệnh nhân đau đầu kiểu migraine cũng xuất hiện nhiều hơn. Đối với người khoẻ mạnh cũng có thể xuất hiện tình trạng mệt mỏi, giảm trí nhớ, giảm cảm xúc…trong thời gian có bão từ.

Hoạt động của hệ tuần hoàn chịu tác động mạnh mẽ của địa từ trường

          Trong giai đoạn địa từ trường mạnh tác động lớn đến hệ tuần hoàn của cơ thể. Người ta thấy trong những ngày này lượng prolactin( một chất nội tiết) và 17 corticosteroid trong máu ngoại vi tăng cao hơn bình thường. Trong máu ngoại vi người ta cũng thấy có hiện tượng tăng kết dính tiểu cầu nhiều hơn, lượng fibrinogen cũng nhiều hơn và tính dính của bạch cầu cũng tăng cao. Khi hoạt động địa từ trường của trái đất thay đổi làm cho hoạt động điện học của tim mất ổn định, hậu quả là gây ra những rối loạn nhịp như rung nhĩ và rung thất, cơ tim co bóp mạnh. Trong đó rung nhĩ là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tắc mạch não do bệnh lý này là nguyên nhân hình thành các cục máu đông từ trong tim theo dòng chảy của mạch não lên não. Do vậy, tình trạng tăng huyết áp, tăng kết dính tiểu cầu, xuất hiện huyết khối do rung nhĩ… là những yếu tố càng tăng thêm nguy cơ TBMN và NMCT trong  giai đoạn có bão từ. Hơn thế nữa, khi bão từ hoạt động cực mạnh, sự loạn nhịp của tim còn có thể gây ra các trường hợp đột tử.

          Mặt khác, rất nhiều trường hợp nhũn não liên quan đến hiện tượng tắc mạch và nghẽn mạch do bệnh tim thiếu máu cục bộ, phình vách tim. Những bệnh lý này có khả năng hình thành huyết khối nhiều hơn trong trường hợp cơ thể chịu tác động mạnh của hoạt động điện từ trường của trái đất.

Cần kiểm soát chặt chẽ các biểu hiện của bệnh tim mạch

          Những người bệnh tim mạch như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, rối loạn chuyển hoá, từng có các cơn đau thắt ngực hay có tiền sử nhồi máu cơ tim, TBMN…hay người cao tuổi, người có thể trạng béo phì- thừa cân cần đặc biệt chú ý trong những ngày có bão từ xảy ra. Họ nên tránh hoạt động nhiều ngoài trời, uống đủ 2lít nước/ngày, có chế độ dinh dưỡng tốt. Bệnh nhân đang dùng thuốc càng không được quên thuốc. Thuốc chống kết dính tiểu cầu như aspirin và các thuốc thường qui là chỉ định cần thiết cho những người mắc bệnh động mạch vành( hẹp, vữa xơ) tiền sử nhũn não, đột quỵ do tắc mạch…

          Các trường hợp đau đầu kiểu migraine cần được nghỉ ngơi nhiều hơn, có thể sử dụng các thuốc giảm đau để chống lại các cơn đau cũng như tình trạng rối loạn giấc ngủ có thể xảy ra.

          Trong những ngày xuất hiện bão từ, các bệnh nhân tim mạch nếu thấy xuất hiện các biểu hiện choáng ngất, đau thắt ngực, giảm vận động và phản xạ…cần được đưa ngay đến các cơ sở y tế điều trị, tránh nguy cơ tử vong do NMCT cấp và TBMN.

TS. Tạ Mạnh Cường

Photo: Google.com.vn